Ir o contido principal
Volver a ToponHisp
  • Consulta del diccionario
  • Resultados del proyecto
  • Bibliografía
  • Fuentes
  • Acceso investigadores
esglcaeupt-ptast

Quintanaortuño

Quintanaortuño

Tipoloxía ou caracterización xeográfica

Localidad
Municipio
Idioma do topónimo
Castellano

Étimo

FORTŪNIUS
Latino
Deantroponímico » Nome persoal

Derivado

QUĪNTA, QUĪNTU » -ANA

Resumo xeral

Estamos ante un topónimo claro, compuesto de quintana, con un significado cercano a "villa", "propiedad rural", "finca" y el nombre personal del propietario o fundador. Ambas palabras son de origen latino. Para una explicación de detalle de quintana puede verse Quintanaélez con otros muchos ejemplos del sustantivo. 

Aspectos xeográficos, históricos, administrativos

Quintanaortuño es una municipio español situado en la comarca de Alfoz de Burgos, cabecera del ayuntamiento de su nombre. Allí nació San Juan de Ortega en 1080. En su origen perteneció al alfoz de la importante localidad de Ubierna, a solo unos 6 km. de distancia.

Documentación histórica

Antiga e medieval

  •  "et in Quintanafortunio..:", 1074, DCBurgos.
  • "...hereditatem quam nos habemus in Quintanafortunno", 1211, DCBurgos.
  • "...todo quantio hio e en Quintana Fortunno...", 1216, CDStaMAguilarCampoo.
  • "... que es en termino de Quintana Fortuno...", 1224, CDStaMAguilarCampoo.
  • "...passaron por Oter daios et por Quintana Furtunno", ca. 1270-1290, PrimeraCrónica,

Moderna

  • "Quintanaortuño", CPecheros, 1528.
  • "...y el concejo del lugar de Quinta(na) Ortuño",  Ejecutoria del pleito litigado por el concejo de Quintanaortuño (Burgos), ARCHV, PARES, 1561.
  • "Quintanahortuño", CSal, 1631.
  • "Quintana Ortuño i las Ventas...", Padrones de vecinos del año 1651, ARCHV, PARES, 1651.
  • "...del lugar de Quintana Ortuño", Ejecutoria del pleito litigado por Antonio Penagos, vecino de Quintanaortuño (Burgos),  ARCHV, PARES, 1804.
  • "Quintana Ortuño (Quintana Fortunii), Lugar real de España, jurisdicción del río Hubierna (sic), dos posadas que llaman Las Ventas....", DicMiñano, 1829.

Cognados e topónimos relacionados

Junto a los centenares de ejemplos que existen de quinta, quintana, quintanar, etc., algunos de los cuales han sido relacionados ya (véase Quintanaélez),el antropónimo Ortuño, cuya alta frecuencia en tiempos pasados se ha mencionado, aparece en otros topónimos semejantes al burgalés, bien con esta forma, bien su /f/ inicial originaria mantenida. Cabe citar, así, entre otros casos como Hurtumpascual (Ávila), Corrales de Ortuño (Estollo, La Rioja), Fuente Ortuño (Dehesa de Romanos, Palencia), Barranco de Fortuño (Hecho, Huesca), Canalizo de Ortuño (Jumilla, Murcia), Collado de Fortuño (Nogueruelas, Teruel), etc.

E. Nieto Ballester:  "Quintanaortuño", 

Toponimia de las zonas central, sur e insular atlántica PID2020-114216RB-C66,proyecto de investigación financiado por el Ministerio de Ciencia, Innovación y Universidades, integrado en el Toponomasticon Hispaniae. 

[consultado en 09-05-2025].
Data: 25/12/2024
3537
no-portugues

Coordenades:-3.682539 42.450601

As coordenadas no estado español proceden do IGE

×Cerrar

Visualización de capas

One fine body…

Close Save changes
Transcrición fonética
ki'ntana'or'tuɲo
Provincia
Burgos
Poboación (INE)
268 (2022)

Xentilicio e alcumes colectivos

Xentilicio(s)

quintanaorduñés,a

Pseudoxentilicio(s)
Sen datos

Antropónimos orixinados polo topónimo

Apelido
Ortuño
15204 ocurrencias
Fonte: INE, consulta de 04/12/2023

Es muy llamativa la escasez del apellido dada la gran aparición del antropónimo en tiempos medievales, como se ha señalado. Por añadidura, como nombre personal ha desaparecido por completo. Es muy curiosa la distribución, además, con una llamativa concentración en Murcia, Albacete, y su inexistencia prácticamente en todo el territorio español al este de Madrid. Una consulta en la base de datos de apellidos gallegos Cartografía dos apelidos de Galicia muestra 7 ejemplos en todo el territorio en un mismo concejo, lo que es poco más que su inexistencia.

Ortuño
Apelido
Ortúñez
205 ocurrencias
Fonte: INE, Consulta de día 04/12/2023

Y si llamativa era la escasez de Ortuño, la de Ortúñez lo es aún más: un par de centenares de ejemplos del mar de casos que hallamos en los siglos XI, XII o XIII. 

Ortúñez
Nome
Non xerou nome persoal

Bibliografía específica

Non hai bibliografía

Sinaturas

Redacción: E. Nieto Ballester

Ministerio de ciencia
Xunta de Galicia
Instituto da Lingua Galega
UPNA
UAM
Universidad de Zaragoza

O proxecto I+D+I Toponomasticon Hispaniae está financiado polo MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. A presente aplicación contou cunha axuda para a consolidación e estruturación de unidades de investigación competitivas da Xunta de Galicia (ED431C 2021/20).

Menú del pie

  • Políticas de privacidade
  • Políticas de cookies
  • Contacto
-
-
-
-