Ossa (serra de)
Tipoloxía ou caracterización xeográfica
Étimo
Ámbito semántico
Resumo xeral
Do latim ŬRSA, na forma arcaica ossa.
Aspectos xeográficos, históricos, administrativos
A Serra de Ossa ou Serra d'Ossa situa-se no Alto Alentejo, entre Estremoz e o Redondo. Desde 1182 tem um convento de eremitas dedicado a São Paulo e grutas artificiais dessa época.
Información específica de étimo para este topónimo
Da forma arcaica, s. f., ossa, do latim ŬRSA. Leite de Vasconcelos (Lições, p. 235), que apresenta esta forma antiga como exemplo de assimilação, refere o castelhano e galego oso e os topónimos castelhanos Osera e El Oso, e galegos Oseira e Oseiro.
Note-se, no entanto, que Machado (DOELP, s.v.) faz notar a existência dos topónimos, de origem pré-romana, Osse e Ousse em França, .
Documentación histórica
Antiga e medieval
- “Estes som os termhos de Stremoz que dou e outorgo a esa meesma vila de Stremos, cõvẽ a saber: assy como entre a agua da Çafargella en thera, e indo per essa agua ata o dereyto das cabeças da Cafargella, emde a essa cabeça da Çafargella, e dessas cabeças hir derectamẽte aa sserra da Ossa derrectamẽte pelo cume mais alto”, 1258, Foral de Estremoz, IForal
Moderna
- "Os montes de que se neste reino pode fazer menção...as serras de Ossa" 1610 Leão_Descrição p. 28
- “nove legoas da Estremadura de Portugal, e de Castella […] está situada a serra d’Ossa […] Della se vê em dia claro quasi toda a Província do Alentejo” 1706-1712 Costa_Corografia p. 447
- “o tempo em que Dom Fernão de Annes se recolheo à Serra d’Ossa, que foy no anno de 1182” 1706-1712 Costa_Corografia p. 450
- “Serra d’Ossa, cuja etymologia he de Esseos, isto he Serra de santos, pois teve a dita de ser fiel depositaria dos primeiros Christãos da Ley Evangelica, convertidos pela fructuosa pregação do glorioso S. Manços, hum dos setenta e dous Discipulos de Christo” 1706-1712 Costa_Corografia p. 460
- "A cordilheira de montanhas chamada Ossa" 1873-1890 DicCoroLeal p.46
en Toponimia de Galicia e Portugal (PID2020-114216RB-C61), proyecto integrado en Toponomasticon Hispaniae, financiado por el MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. http://toponhisp.org