Cedeira
Tipoloxia o caracterització xeogràfica
Concello
Idioma del topònim
Galego
Étimo
Latino
Hàbitat humà »
Edificación
Resum general
Do latín CETARIA, derivado de cetus 'gran peixe, cetáceo', que designaba lugares da costa con presenza de grandes animais marítimos e coa súa pesca.
Aspectes geogràfics, històrics, administratius
Existiu un antigo territorio do mesmo nome, atestado desde o séc. IX, que incluía ademais parte dos concellos de Moeche, San Sandurniño e Valdoviño. O concello constituíuse en 1836. Cedeira é nome do concello, unha parroquia e un lugar.
Documentació històrica
Antiga i medieval
- "Saturninum iuxta fluuium Iubia, sanctum Vincentium in Cetaria" 830 HistoriaCatedralSantiago, vol. 2, 6-8.
- "portione mea in uilla de Carino et alia in sancto Juliano de Trebula, et alias in Cetaria, et in Narraone" 1101 CDXubia, 68.
- "in terra Cetaria" 1111 CDPedrosoTrasancos 235-236.
- "in territorio Cetaria et in Trasancos" CDXubia 1120 73-74.
- "in terra de Cetaria, mea porcione de Sancto Iohanne de Moeste" c.1140 TCaaveiro f.83rb-va.
- "Pedro Dominguez, notaro jurado de nosso senor el Rey et dado in Cedeyra" 1261 CDOseira 844.
- "o Regengo de Cedeira que he en tod a fregesia de sto. Andre de Cedeira" 1331 FMSantiago 541.
Moderna
- "villa de Cedeira" 1752 CME-Cedeira.
- "Cedeira: ant. jurisd. en la prov. de Betanzos, compuesta de la v. de la que tomaba nombre y de las filg. de Abad, Bardaos, Cerbo, Esteiro, Labacengos, Loira, Moeche, Montojo (San Julian), Montojo (San Roman), Pantín, Piñeiro, Régua, Villaboa y Villarube: el señ. lo ejercia el cnde de Lemos, quien nombraba juez ordinario.
- Cedeira: ayunt. en la prov., aud. terr. y c. g. de la Coruña, dióc. de Mondoñedo, part. jud. de Sta. Marta de Ortigueira y de la prov. y part. marítimo dle Ferrrol. ... Pobl.: 706 vec., 4.752 alm." 1847 DicMadoz, tomo 6.
Cognats i topònims relacionats
Amais deste concello, Cedeira é nome dunha parroquia en Redondela (Po) e de dous lugares coruñeses, nos concellos de Camariñas e Ponteceso.
Ana Boullón: "Cedeira",
en Toponimia de Galicia e Portugal (PID2020-114216RB-C61), proyecto integrado en Toponomasticon Hispaniae, financiado por el MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. http://toponhisp.org
[consultado en 01-11-2024].
Data: 06/11/2023