Ir o contido principal
inicio
  • Consulta do dicionario
  • Resultados do proxecto
  • Bibliografía
  • Fontes
  • Acceso investigadores
esglcaeupt-ptast

*TURIASONA

*TURIASONA

Prerromano
Hidronimia

La forma *TURIAS(S)ONA es la que hemos reconstruido como étimo directo para Tarazona, y no es más que el étimo adaptado a la 1ª declinación de la sí documentada TURIASO (moneda de época de Augusto), que lleva doble ese (-SS-) en las fuentes literarias (Plinio el Viejo [que trae el acusativo de la 3ª declinación Turiassonem], Ptolomeo, Itinerario de Antonino, Anónimo de Rávena, Hidacio...), e incluso en una inscripción donde encontramos el gentilicio TVRIASSONINSIS (sic), que permiten hablar de una forma latinizada clásica de la 3ª declinación: Turiasso, Turiassonis, cuyo acusativo Turiassone(m) ya había pasado a la 1ª declinación cuando en el siglo V Hidacio aporta el genitivo monoptongado de tema en -a: "in ecclesia Tyrassone".

La forma latina TURIAS(S)O es adaptación de la celtibérica TURIA-ZU, que es la que aparece en las monedas celtibéricas, que son las más antiguas, aunque posteriores al 140 a.C. (CecaTuriazu, 142 y ss.). Con cautela le atribuimos un valor hidronímico, pero no nos atrevemos a concretar si es indoeuropeo (con la raíz hidronímica *TUR cuyo impacto onomástico ha analizado Villar, CeltibéricoTopnPrerr, 199-244, aunque también se podría asociar a la raíz indoeuropea *TŬRO- 'fuerte, hinchado', IEW, s.v.) o vasco (cf. el vasco iturri 'fuente'), justificable en un área de confluencia entre el celtibérico y el ibérico (la celtiberia oriental (LECelt, I, 70). Cuesta concretar si el étimo tiene un valor más concreto, referido a una corriente, un manantial o una masa de agua dada la diversidad toponímica que ha generado la raíz. La terminación -ZU parece ser un sufijo abundancial, formador de adjetivos, lo que permitiría interpretar el conjunto como 'abundante en fuentes o ríos'.

Sinaturas

Redacción: Carlos Ángel Rizos Jiménez

Carlos Ángel Rizos Jiménez

Carlos Ángel Rizos Jiménez:
" *TURIASONA ",
en Toponomasticon Hispaniae, proxecto financiado polo MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. http://toponhisp.org
Data: 06/01/2024

Topónimos vinculados a este étimo

Castelán

Zaragoza
Tarazona
Ministerio de ciencia
Xunta de Galicia
Instituto da Lingua Galega
UPNA
UAM
Universidad de Zaragoza

O proxecto I+D+I Toponomasticon Hispaniae está financiado polo MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. A presente aplicación contou cunha axuda para a consolidación e estruturación de unidades de investigación competitivas da Xunta de Galicia (ED431C 2021/20).

Menú del pie

  • Políticas de privacidade
  • Políticas de cookies
  • Contacto
-
-
-
-