Skip to main content
Tornar a ToponHisp
  • Consulta del diccionario
  • Resultados del proyecto
  • Bibliografía
  • Fuentes
  • Accesu investigadores
esglcaeupt-ptastan

Este

Este

Tipoloxía ou caracterización xeográfica

Río
Idioma del topónimo
Portugués

Resume xeneral

Talvez de uma língua indo-europeia pré-latina.

Aspectos xeográficos, históricos, administrativos

Afluente do rio Ave (cf. CMP 1:25 000). Costa_Corografia (1706-1712, p. 283) escreve Deste.

Información específica d'étimu pa esti topónimu

No seu DOELP (s. v. Aliste e Este), José Pedro Machado apresenta várias hipóteses, desde a germânica (de Joseph-Maria Piel)  à pré-latina. Questiona-se em especial quanto à possibilidade de o nome ter interferência árabe, dado que a forma alto-medieval é Aliste, o que leva a supor a prefixação do artigo daquela língua a uma forma pré-romana Iste ou Ister. AlmeidaDicTopnPort critica esta proposta, mas nada adianta quanto à origem de Aliste.

Tendo em conta que existe um rio Aliste na província de Zamora, e aceitando que Este procede da mesma forma, muito provavelmente por queda do -l- intervocálico, é de supor que o potamónimo seja enquadrável num estrato pré-latino.  BascuasHidron_2002 (p. 267) coloca-o (com o seu provável cognato Aliste, em Zamora) entre os representantes da toponímia formada pela raiz *el- fluir (cf. Un_Krahe, p. 35) e o sufixo -st, que ocorre também nos superlativos gregos e germânicos.

Tratar-se-á, portanto de um nome pré-latino, provavelmente indo-europeu, de caráter descritivo, talvez salientando de forma superlativa talvez a rapidez das suas águas.

Documentación histórica

Vieya y medieval

  • "iuxta fluuium Aleste" 899 (Lucas Álvarez 1997: 18);
  • "inter cadabo et aliste" 965 (PMH Dipl.: 57);
  • "in terminum de Aliste" 1109 (DMP I:22);
  • "in fluuium Aliste" 1117 (idem, p. 56);
  • "in fluuium de Aliste" 1129-1135 (idem, p. 126);
  • "prope ribulo aleste" 1012 (PMH Dipl.: 134);
  • "in ripa alest" 1058 (idem, p. 252);
  • "inter Ave et Alister" 1012 (PMH Dipl.: 133);
  • "inter Ave, et Alister" 1033 (idem, p. 171);
  • "inter Catauum et Alister" 1110? (DMP I: 28);
  • "discurrente ribulo Alister" 1132 (idem, p. 144);
  • "per ipsam focem de Alister" 1181(idem, p. 459);
  • "de illo rivolo de Heste" 1136 (DMP I: 174);
  • "De Sancto Mamete de Este" 1220 (PMH Inq.: 69, 246, 257)

Moderna

  • "Deste. Nasce acima de Braga huma legua pouoc mais, ou menos para a parte do Nascente" 1762 Castro_1762 p. 119

Paisax toponímicu de la rodiada

São Mamede de Este (Braga), São Pedro de Este (Braga)

Carlos Rocha:  "Este", 

en Toponimia de Galicia e Portugal (PID2020-114216RB-C61), proyecto integrado en Toponomasticon Hispaniae, financiado por el MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. http://toponhisp.org 

[consultado en 10-12-2025].
Fecha: 08/10/2025
Transcripción fonética
[ˈɛʃtɨ]
Ensin provincia
Braga
Población
Ensin datos

Xentiliciu y nomatos coleutivos

Xentiliciu/-os
Ensin datos
Pseudoxentiliciu/-os
Ensin datos

Antropónimos orixinaos pol topónimu

Apellíu
No ha generado apellido
Nome
Nun xeneró nome personal

Bibliografía específica

Nun hai bibliografía

Robla

Redaición: Carlos Rocha

Rio Este em São Pedro de Este, Braga (versão em inglês da Wikipédia, https://en.wikipedia.org/wiki/Este_River_(Portugal)#/media/File:Rio_Este_em_S%C3%A3o_Pedro_de_Este_(1).JPG)

Rio Este em São Pedro de Este, Braga (versão em inglês da Wikipédia, https://en.wikipedia.org/wiki/Este_River_(Portugal)#/media/File:Rio_Este_em_S%C3%A3o_Pedro_de_Este_(1).JPG)

Ministerio de ciencia
Xunta de Galicia
Instituto da Lingua Galega
UPNA
UAM
Universidad de Zaragoza

El proyeutu I+D+I Toponomasticon Hispaniae ta financiáu pol MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. La presente aplicación cuntó con una ayuda pa la consolidación ya estruturación d'unidaes d'investigación competitives de la Xunta de Galicia (ED431C 2021/20).

Menú del pie

  • Polítiques de privacidá
  • Polítiques de cookies
  • Contautu
-
-
-
-