Dozón
Tipología o caracterización geográfica
Étimo
Derivado
Resumen general
O topónimo é un derivado perromano do nome do río Deza, co sufixo -one.
Aspectos geográficos, históricos, administrativos
Documentamos Dozón xa no séc. VI como un dos límites do condado de Deza. O concello constituíuse coas parroquias da antiga xurisdición de Dozón (agás a de Vilanova, hoxe do concello de Lalín), dúas parroquias da terra de Deza (O Sisto e Sanguiñedo) e o couto redondo de Vilarello. É tamén o nome dunha parroquia e dun lugar e todos o reciben do antigo nome do río que nace alí (Dezón na I.M., hoxe chamado Asneiro).
Información específica de étimo para este topónimo
Na forma primitiva Dezón, en que está documentado xa no ano 572 (RiscoESagrada40, 344-349), produciuse durante a Idade Media unha harmonización que igualou as vogais en Dozón.
Documentación histórica
Antigua e medieval
- "monte de Dezon" 572 RiscoESagrada40
- "flumine Dezon" 1010 CDLugoCañizares
- "qui dicitur Dozón" 1101 DocUrraca
- "per illam aquam de Dozon" 1112 DocUrraca
- "quinionem meum de ecclesia de Dezon " (s. XIII) CDOseira
Moderna
Paisaje toponímico próximo
Cognados y topónimos relacionados
en Toponimia de Galicia e Portugal (PID2020-114216RB-C61), proyecto integrado en Toponomasticon Hispaniae, financiado por el MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. http://toponhisp.org
Coordenadas: -8.0486 42.567722
Las coordenadas en el estado español proceden del IGE
Gentilicio y apodos colectivos
dozonés, -esa
Antropónimos originados por el topónimo
O topónimo está documentado en cadeas onomásticas da Idade Media (Petro Pelagii de Dezón a.1245, Lourenço de Doçón a.1374 CDOseira, Gonçalo Lopes Doçón a.1400 CDGH), pero non encontramos testemuños a partir del siglo XV, en que si se atestan posibles formas segmentadas (Juan do Son ~ Juan d’ Oçón, en Ames, Santiago, 1583 ~ Juan do Son a.1593; Margarita de Son, en Busto, Santiago, 1592.
Dado que a maioría dos poucos portadores actuais de Zon residen nos municipios ourensáns de Ourense e San Cibrao das Viñas, relativamente próximos a Dozón, parece probable que este puidese ser su foco de orixe (DAG).
Bibliografía específica
Firmas
Redacción: Luz Méndez
