Pasar al contenido principal
Volver a ToponHisp
  • Consulta del diccionario
  • Resultados del proyecto
  • Bibliografía
  • Fuentes
  • Acceso investigadores
esglcaeupt-ptast

Coimbra

Coimbra

Tipología o caracterización geográfica

Concelho
Idioma del topónimo
Portugués

Étimo

*CONIMBRIGA
Latino
Hábitat humano

Resumen general

A forma romance Conimbria resulta do latim CONIMBRIGA, provavelmente de origem pré-celta, como faz supor a terminação -briga; o componente inicial coni- relaciona o topónimo com os cónios (DOELP).

Aspectos geográficos, históricos, administrativos

O núcleo populacional onde se situa atualmente Coimbra corresponde à antiga Aeminium. (Etnografia II, p.375), um centro com alguma importância no percurso da via romana que unia Olisipo (Lisboa) a Bracara Augusta (Braga). Em meados do séc. VI Aeminium tornou-se sede episcopal, substituindo a cidade romana de Conimbriga e adotando este nome. Durante a presença árabe na Península Ibérica, Kulūmriyya teve uma forte comunidade moçárabe e foi um importante entreposto comercial entre o norte cristão e o sul árabe. Em 871 a região tornou-se Condado de Coimbra mas só em 1064 a cidade foi definitivamente reconquistada por Fernando Magno de Leão. Foi residência de D. Henrique e D. Teresa, e D. Afonso Henriques elevou a cidade a capital do Condado Portucalense, substituindo Guimarães, em 1129. Em 1288 o rei D. Dinis solicitou ao Papa a criação de um Estudo Geral, que se estabeleceu entre Lisboa e Coimbra durante os séculos XIII e XIV e, como Universidade, em Coimbra em 1537.

Información específica de étimo para este topónimo

A forma romance Conimbria alternou com Colimbria, como se verifica pelas atestações; nesse caso, terá ocorrido dissimilação (n > l), além da síncope de -g- (e de -l- e -n-, característica do galego-português) e posterior síncope do -i- postónico. As duas versões do Testamento de Afonso II registam quer Coimbria, quer Coimbra (Costa_docs, pp. 312-321).

Documentación histórica

Antigua e medieval

  • "in suburbio de conimbrie" 850-866 PMH Dipl.I p. 2
  • "monasterio laurbanense territorio colimbrie" 919 PMH Dipl.I p.14
  • "in suburbio de conimbrie" 850-866 PMH Dipl.I p. 2
  • "monasterio laurbanense territorio colimbrie" 919 PMH Dipl.I p.14
  • "regnante principe adefonso et regina constantia in toleto et in omni gallitia. In colimbria martino comite" 1092 PMH Dipl.IV p. 470
  • "aecclesiae beati petri sitae in ciuitate conimbria" 1092 PMH Dipl.IV p. 470
  • "E forũ feitas en Coinbria" 1214 Testamento de AfonsoII Costa_docs, pp. 312-321
  • "E foron feitas en Coinbra" 1214 Testamento de AfonsoII-Toledo Costa_docs, pp. 312-321

 

 

 

Moderna

  • "no caminho, que vay de Põbal pera Coimbra" 1597 Brito_MonLus fl.129

  • "Mas vindo à fundação da nossa cidade de Coimbra, dizem que foy habitada de nove naçoens barbaras, que vem a ser, Egypcios, Fenices, Gregos, Celtas, Romanos, Suevos, Alanos, Godos, & Mouros […] Foy fundada pelos povos Colimbrios, que vierão em companhia dos Turdulos, Galos, Celtas, & Andaluzes, trezentos & oyto anos antes da vinda de Christo, os quaes lhe chamavam Colimbria, & Collis imbrium, que significa, outeiro de chuvas" 1706-1712 Costa_Corografia t.2, p. 4

  • "Querem alguns que a palavra Coimbra seja derivada de Conus (pinha) e briga povoação. Tenho porem a objectar que, Conimbriga já existia com este nome antes da dominação romana […] Segundo Pomponio Mella e Ptolomeu, chamou-se Collimbriga, em honra de Brigo, IV rei das Hespanhas […] parece-me mais provável que fossem os colimbrios que fundaram Colimbria" 1873-1890 DicCoroPLeal vol. 2 pp.315-316

Cognados y topónimos relacionados

Topónimo frequente no Brasil (Alagoas, Minas Gerais, Mato Grosso, Pernambuco, Rio de Janeiro, Roraima, São Paulo)

Esperança Cardeira:  "Coimbra", 

en Toponimia de Galicia e Portugal (PID2020-114216RB-C61), proyecto integrado en Toponomasticon Hispaniae, financiado por el MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. http://toponhisp.org 

[consultado en 08-05-2025].
Fecha: 01/12/2023
2787
portugues

Coordenadas: -8.427059 40.214414

Las coordenadas en el estado español proceden del IGE

×Cerrar

Visualización de capas

One fine body…

Close Save changes
Transcripción fonética
[ku´ĩbɾɐ], [´kwĩbɾɐ]
Audio
Provincia
Coimbra
Población (INE)
140 796 (2021)

Gentilicio y apodos colectivos

Gentilicio(s)

Coimbrão, Colimbriense, Conimbricense

Seudogentilicio(s)
Sin datos

Antropónimos originados por el topónimo

Apellido
Coimbra
Apellido
Coimbrão
Fuente: DOELP

PMH, Dipl. regista  colimbrianos em 922 (p.16) e Colimbrianu em 1094 (p.485).

Apellido
Coimbras
Nombre
No ha generado nombre personal

Bibliografía específica

No hay bibliografía

Firmas

Redacción: Esperança Cardeira

Ministerio de ciencia
Xunta de Galicia
Instituto da Lingua Galega
UPNA
UAM
Universidad de Zaragoza

El proyecto I+D+I Toponomasticon Hispaniae está financiado por el MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. La presente aplicación contó con una ayuda para la consolidación y estruturación de unidades de investigación competitivas de la Xunta de Galicia (ED431C 2021/20).

Menú del pie

  • Políticas de privacidad
  • Políticas de cookies
  • Contacto
-
-
-
-