Ir o contido principal
Volver a ToponHisp
  • Consulta do dicionario
  • Resultados do proxecto
  • Bibliografía
  • Fontes
  • Acceso investigadores
esglcaeupt-ptastan

Alvelos

Alvelos

Tipoloxía ou caracterización xeográfica

Serra
Idioma do topónimo
Portugués

Ámbito semántico

Oronimia » Elevación

Derivado

ALBA, ALBU » -ĔLLA, -ĔLLU

Resumo xeral

A etimologia Alvelos não é clara, mas o radical (lav- ou alv-) parece ser pré-latino, como propõe Fernandes_ToponPort. A forma -elos é um sufixo de origem latina. Alvelos configura, portanto, um híbrido formado por um formante pré-latino e um formante latino ou já romance.

Aspectos xeográficos, históricos, administrativos

A serra de Alvelos faz parte do Sistema Central, constituindo o prolongamento da serra da Gardunha para sudoeste. O vale do rio Zêzere separa estas duas serras das serras da Estrela e do Açor, a norte. É também conhecida como serra do Cabeço da Rainha. O nome Alvelos é igualmente o de um afluente do rio Zêzere, a ribeira de Alvelos (CMP), cuja foz se encontra nas proximidades da localidade de Álvaro (Oleiros, Castelo Branco).

Información específica de étimo para este topónimo

É obscura a motivação de Alvelos como nome de serra.

Admitindo que se trata da mesma formação encontra nos distritos de Braga, Porto e Viseu (DOELP), então revela-se plausível as hipóteses defendida por Fernandes_ToponPort: Alvelos pode estar por Lavelos, um derivado, que encerra o formante lav- 'água' pré-latino; ou pode derivar de nome constituído com o formante alv- 'elevação'. O mesmo autor explica a marca de plural de Alvelos como decorrente da referência a uma pluralidade de relevos serranos. Do ponto de vista descritivo geográfico, parece, pois, congruente que Alvelos ocorra como o nome desta serra do centro de Portugal. 

 

Documentación histórica

Moderna

  • "Alvellos. Serra na Provincia da estremadura, no Priorado do Crato" 1747 DicGeoCardoso p. 395

 

Paisaxe toponímica próxima

Ribeira de Alvelos, e, admitindo que Alvelos alude a cumes serranos, Cabeço da Rainha.

Cognados e topónimos relacionados

Provavelmente, Alvelos (Barcelos, Braga), Alvelos (Amarante, Porto), Alvelos (Lamego, Viseu), Alvelos (Cavernães, Viseu). Na Galiza, regista-se Albelos (Tui, Pontevedra) – cf. NG. Pode incluir-se Alvão (serra do Alvão, Vila Real), se de facto Alvelos encerra o radical alv- 'elevação'.

Carlos Rocha:  "Alvelos", 

en Toponimia de Galicia e Portugal (PID2020-114216RB-C61), proyecto integrado en Toponomasticon Hispaniae, financiado por el MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. http://toponhisp.org 

[consultado en 09-11-2025].
Data: 06/11/2025
7324
portugues

Coordenades:-7.925732 39.848499

As coordenadas no estado español proceden do IGE

×Cerrar

Visualización de capas

One fine body…

Close Save changes
Transcrición fonética
[aɫˈvɛluʃ ]
Provincia
Castelo Branco
Poboación (INE)
Sen datos

Xentilicio e alcumes colectivos

Xentilicio(s)

alvelense (mas relativo a Alvelos, Barcelos)

Pseudoxentilicio(s)
Sen datos

Antropónimos orixinados polo topónimo

Apelido
Alvelos
Nome
Non xerou nome persoal

Bibliografía específica

Non hai bibliografía

Sinaturas

Redacción: Carlos Rocha

"Relevo da região de Castelo Branco", Desde la Frontera/Desde a Fronteira, 20/02/2014

"Relevo da região de Castelo Branco", Desde la Frontera/Desde a Fronteira, 20/02/2014

Ministerio de ciencia
Xunta de Galicia
Instituto da Lingua Galega
UPNA
UAM
Universidad de Zaragoza

O proxecto I+D+I Toponomasticon Hispaniae está financiado polo MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. A presente aplicación contou cunha axuda para a consolidación e estruturación de unidades de investigación competitivas da Xunta de Galicia (ED431C 2021/20).

Menú del pie

  • Políticas de privacidade
  • Políticas de cookies
  • Contacto
-
-
-
-