Skip to main content
Tornar a ToponHisp
  • Consulta del diccionario
  • Resultados del proyecto
  • Bibliografía
  • Fuentes
  • Accesu investigadores
esglcaeupt-ptast

Vilariño de Conso

Vilariño de Conso

Tipoloxía ou caracterización xeográfica

Concello
Parroquia
Idioma del topónimo
Galego

Étimu

*CAUSU
Latino
Hábitat humanu

Derivado

VILLĀRE » -INA/-INU

Resume xeneral

Composto do diminutivo de vilar (véxase Vilarmaior) e couso < lat. CAUSU.

Aspectos xeográficos, históricos, administrativos

O nome do concello componse do da parroquia onde se asentou, en 1836, Vilariño, e mais Conso, o nome da antiga xurisdición (FariñaJamardo_1990), correspondente ao val regado polo río homónimo. Figurou coma forma castelanizada ata o NG de 2003.

Información específica d'étimu pa esti topónimu

O diminutivo de vilar co sufixo -iño é moi frecuente na toponimia galega; achámolo documentado desde o séc. IX, referido a diversos lugares:

  • "Santci Iacobi de Villarino" [Castroverde] a.897 CDVisLugo
  • "uilla subtus monte Toro in capite Limis, quam dicunt Uillarino" 927 CDCelanova
  • "de Felgarias, et qum Villarino, et de [alia] parte quomodo dividet cum villa de Pandion, et qum alia villa ubi habitat Ranquila" 931 TCelanova
  • "aliam quam nuncupant Paratella, terzaria Saltello, quarta uilla de Porto, quinta que dicunt Paretes Siccas, sexta Uillarino et septima Uentosello" 938 TCelanova [Ventoselo en SAmaro; podería ser unha parroquia do Pereiro de Aguiar)
  • "in ripa Uerontie, uillam quam uocitant Uillarino" TSobrado 955 [Veronza está en Carballeda de Avia)
  • "in ripa Auie, Uillarino" 966 TSobrado
  • "In territorio Castella vocitatas Rovordanos et Villarino que sunt in ripa Avie et Veronza" 966 DocSobrado
  • "villam in Santovati loco predito Villarino , vocabulo ecclesie sancti Salvatoris" 1080 CDCelanova

O topónimo Couso documéntase para diversos lugares de Galicia desde o séc. VIII:

  • "per ipsos terminos super Causo" 788 DocCoruña
  • "inter Maiquis et Caprinum ubi dicunt Causo iuxta fluvium Mera" 865 TSobrado
  • "uillare de Causo" 898 CDFPallares
  • "in ualle Makis medietatem in uilla de Causo et uillares medios in Platanario" 955 TSobrado
  • "et inde ad ille Causo quod est super Sancta Maria de Uilla Felici" 1078 TVelloLugo
  • "quam habeo in Silvana et in Ecclesiola et in Cousu" 1218 DocArmenteira
  • "iacet ubi clamatur Causus" 1272 CDOseira.

Tamén como voz común:

  • "deinde per Octarelo, et postea per illud causum de Plantata ad rivulum Freamirum"  1121 DocUrraca
  • "ferit in terminos de Causo et inde ad quercum de inforcato et inde per ipsam ueredam usque ad causum qui est inter Sanctam Marinam et uillare de Santi" 1157 TSobrado

Sobre o paso de Couso a Conso, na toponimia hai unha tendencia a que os ditongos decrecentes xeren unha resonancia nasal que pode chegar a cristalizar nun elemento plenamente consonántico: EXITU > Eixido/Enxido, GUNDEREDI > Gondrei / Gondarén, FERRATALES > Ferradáns (MartínezLema_2014).

Documentación histórica

Vieya y medieval

  • "ecclesie sancte Marie de Cousso de Villarino" 1228 CDMelón 

Moderna

  • "Jurisdizión de Conso ... lugar de Conso: las poblaciones de que se hace la presente oparción se llaman con los nombres del lugar de Conso: el de Santa Marta, Santa Mariña, Chaguazoso, Vilariño, Sotelo y Soto Grande, que todas componen la Jurisdición de Conso" 1753 CME-Conso
  • "VILLARINO DE CONSO (San Martín): felig., cap. del ayunt. del mismo nombre en la prov. de Orense (13 leg.), part. jud. de viana del Bollo (1 1/4), dióc. de Astorga (22). SIT., en el estrecho valle del Conso, á la izq. del r. del mismo nombre. ... Pobl.: 18 vec., 100 alm." 1850 DicMadoz, vol. XVI.
Ana Boullón:  "Vilariño de Conso", 

en Toponimia de Galicia e Portugal (PID2020-114216RB-C61), proyecto integrado en Toponomasticon Hispaniae, financiado por el MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. http://toponhisp.org 

[consultado en 14-05-2025].
Fecha: 29/04/2025
3629
no-portugues

Coordenadas: -7.181942067 42.16591899

Las coordenadas en el estado español proceden del IGE

×Cerrar

Visualización de capas

One fine body…

Close Save changes
Transcripción fonética
[bilaˈɾiɲo̝ðeˈkonso̝]
Audio
Ensin provincia
Ourense
Población
505 (2022)

Xentiliciu y nomatos coleutivos

Xentiliciu/-os

Vilariñés, -esa

Pseudoxentiliciu/-os
Ensin datos

Antropónimos orixinaos pol topónimu

Apellíu
No ha generado apellido
Nome
Nun xeneró nome personal

Bibliografía específica

Nun hai bibliografía

Robla

Redaición: Ana Boullón

Ministerio de ciencia
Xunta de Galicia
Instituto da Lingua Galega
UPNA
UAM
Universidad de Zaragoza

El proyeutu I+D+I Toponomasticon Hispaniae ta financiáu pol MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. La presente aplicación cuntó con una ayuda pa la consolidación ya estruturación d'unidaes d'investigación competitives de la Xunta de Galicia (ED431C 2021/20).

Menú del pie

  • Polítiques de privacidá
  • Polítiques de cookies
  • Contautu
-
-
-
-