Vés al contingut
Volver a ToponHisp
  • Consulta del diccionario
  • Resultados del proyecto
  • Bibliografía
  • Fuentes
  • Acceso investigadores
esglcaeupt-ptast

Alva

Alva

Tipoloxia o caracterització xeogràfica

Río
Idioma del topònim
Portugués

Étimo

*ALVIA
Prerromano
Hidronímia

Ámbito semántico

Hidronímia » Corriente

Resum general

Origem obscura, podendo remontar tanto a um substrato pré-latino como ao estrato latino.

Aspectes geogràfics, històrics, administratius

Afluente da margem esquerda do Mondego (ver CMP 1: 25 000, folhas 212 – Seia; 223 – Loriga, Seia; 222 – Oliveira do Hospital; 233 – Vide (Seia); 221 – Tábua; 232 – Arganil; 231 – Penacova). Andrade (1944) observa que “[n]asce ao N. da serra da Estrela, passa a N. da vila de Arganil e vai juntar-se ao Mondego ao N. de Penacova.”

Información específica de étimo para este topónimo

Alvia é forma medieval (DMP I p. 62, 117, 78) de Alva, o que permite relacionar este nome com Alviela (afluente do Tejo), Alvão (serra entre Minho e Trás-os-Montes; afluente do Zêzere) e Alvelos (afluente do Zêzere) – cf. Moreira_1967, p. 116. Na ótica da hipótese do europeu antigo, BascuasHidron_2002 (p. 263, 268 e 271) inclui Alva numa série de tema em alv-, formado por al- , variante da raiz indo-europeia *el-/*ol 'fluir', com sufixo ou alargamento -v. No entanto, o mesmo autor não exclui a possibilidade de haver nomes que são resultados homónimos da raiz *albh- 'branco', proposta por Un_Krahe (p. 52) na análise de palavras germânicas como o antigo nórdico elfr ‘rio’, o sueco e norueguês elv ‘rio’, o médio baixo alemão elve ‘leito de ribeira’. BascuasHidron_2002 rejeita, portanto, as propostas do DOELP, segundo as quais Alva proviria da forma *alvea, do latim alveus ‘leito de um rio’ (DÉLL s.v. alveus) ou de alveum 'cortiço de abelhas', sem excluir a ventual relação com um hipocorístico germânico *Alvila, formado com o radical alv-. Observe-se, porém, que é improvável a hipótese germânica, não se documenta Alva como nome de lugar com anterioridade à sua atestação como potamónimo. Se não tiver origem latina, o potamónimo em apreço poderá, portanto, atribuir-se aos substratos pré-latinos indo-europeus, embora não seja impossível uma origem pré-indo-europeia.

Documentació històrica

Antiga i medieval

  • in ripa de aluia 961 PMH Dipl. p. 52
  • discurrente flumine Aluie, in Aluie flumine 1119 DMP I p. 63
  • discurrentibus riuulis Mondoua et Aluia et Seira 1122 DMP I p. 77
  • iusta ripam fluminis Aluie 1122 DMP I p. 78
  • in ripa fluminis Aluie 1122 DMP I p. 79
  • discurrentibus fluminjs Aluia et Cogia 1128 DMP I p. 117
  • quomodo descendit in Aluiam 1132 DMP I p. 151
  • per illum portum Aluie 1138 DMP I p. 202
  • et inde passa Aluia 1138 DMP I p. 203

Moderna

  • "duas ribeiras, que se metem em o rio Alva" 1712 Costa_Corografia
  • "Alva, ou Alba, ou Albula (como lhe chama Laimundo). Rio de Portugal" 1712-1728 Bluteau
  • "Alva. rio da Beira Baixa e Douro; n. na serra de Estrella 5 k. ao O. da villa de Manteigas" 1878 Andrade_DicHidro
  • "A bacia do Alva, na zona agora considerada" 1991-1996 [1924-1927] GuiaPortugal

Paisatge toponímic proper

Alvoco

Cognats i topònims relacionats

Em Portugal: Alva (Castro Daire), Barca de Alva (Figueira de Castelo Rodrigo), Barroca de Alva (Alcochete), Monte de Alva (Grândola), Alvoco (Seia), Alvas (Viana do Castelo). Cf. DOELP  e Costa_DicCorPor. Na Galiza: Alba (Valadares, Vigo) e, atestado no século XII, Alba (de aqua Albam usque in Pennam Albam, em Viviero, Lugo – cf. TLourenzá).

Carlos Rocha:  "Alva", 

en Toponimia de Galicia e Portugal (PID2020-114216RB-C61), proyecto integrado en Toponomasticon Hispaniae, financiado por el MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. http://toponhisp.org 

[consultado en 14-05-2025].
Data: 24/01/2024
1071
portugues

Coordenades:(-7.642331 40.399982

Les coordenades a l'estat espanyol procedeixen de l'IGE

×Cerrar

Visualización de capas

One fine body…

Close Save changes
Transcripció fonètica
[aɫvɐ] [ˈaɫbɐ]
Província
Coimbra
Població
Sin datos

Gentilici i renoms col·lectius

Gentilici(s)
Sin datos
Pseudogentilici(s)
Sin datos

Antropónims originats pel topònim

Cognom
No ha generado apellido
Nom
No ha generat nom personal

Bibliografía específica

No hi ha bibliografia

Signatures

Redacció: Carlos Rocha

Rio Alva (https://andessemparar.com/2019/07/26/um-passeio-pelo-rio-alva/)

Rio Alva (https://andessemparar.com/2019/07/26/um-passeio-pelo-rio-alva/)

Ministerio de ciencia
Xunta de Galicia
Instituto da Lingua Galega
UPNA
UAM
Universidad de Zaragoza

El proyecto I+D+I Toponomasticon Hispaniae está financiado por el MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. La presente aplicación contó con una ayuda para la consolidación y estruturación de unidades de investigación competitivas de la Xunta de Galicia (ED431C 2021/20).

Menú del pie

  • Políticas de privacidad
  • Políticas de cookies
  • Contacto
-
-
-
-