O territorio do actual concello foi unha xurisdición formada polos señoríos de Baroncelle, Costas de Monte e Vilarente. O abade do mosteior de Meira outorgou unha carta de poboación en 1254 ós poboadores da granxa de Vilarente para que formasen concello, coa elección de sete veciños, entre os cales o dito abade nomearía a un alcalde e os demais, xurados. Pertenceu ó cabido da catedral de Mondoñedo ata que este vendeu en 1562 o couto de Abadín á familia Luaces, con xurisdición civil e criminal (GEG). En 1833, ó desaparecer a provincia de Mondoñedo, pasa a depender da de Lugo. En 1999 cambia o nome da súa capital por Abadín ou Provecende (Ant.: Abadín) (VariaciónMunicipios). A parroquia onde está o concello ten o mesmo nome e por advocación, Santa María.