Ir o contido principal
Volver a ToponHisp
  • Consulta del diccionario
  • Resultados del proyecto
  • Bibliografía
  • Fuentes
  • Acceso investigadores
esglcaeupt-ptastan

Sanchotuerto

Sanchotuerto

Tipoloxía ou caracterización xeográfica

Despoblado
Idioma do topónimo
Castellano

Étimo

SANCTA, SANCTU
Latino
Onomástica
TŎRTA, -U
Latino
Valoración » Calidade

Resumo xeral

El topónimo es una muestra interesante, por escasa, de la cristalización del adjetivo "tuerto", en su acepción usual de "falto de la vista en un ojo", primero en apodo o mote, más tarde quizá en apellido y, por último, en topónimo compuesto con el primer nombre. No es frecuente todo el proceso y los datos actuales a nuestra disposición de distribución de apellidos no proporcionan datos del adjetivo en este uso, a diferencia de otros casos, estudiados en esta misma obra. Hallamos algunos casos del adjetivo en plural, como también se podrá leer en Manquillos o en Sordillos.  En principio pudo haber sido el apodo o mote de una persona, para después extenderse a una familia o casa, y de ahí el plural. Tambiés es posible que haya tenido lugar una pluralización toponímica, cosa que ocurre a menudo. Digamos que puede suceder que las casas, las tierras del Tuerto, sean llamadas con el tiempo "Tuertos". Se trata de reflejos, evidentemente, de un mundo hasta hace poco presente, en el que las personas con graves discapacidades físicas (sordas, mudas, mancas, ciegas) eran muchas, lo que daba lugar al uso de estas palabras como apodos o sobrenombres que, en muchos casos, se convertían en apellidos. Puede verse casos como Valsordo, Manquillos, Sordillos, San Pedro de Gaíllos, Arroyo de la Sordera del Cojo, etc.

Aspectos xeográficos, históricos, administrativos

Sanchotuerto es en la actualidad un despoblado del municipio de Beleña, en la provincia de Salamanca. Sus coordenadas son -5.6610099149, 40.724487304.

Documentación histórica

Moderna

"Sanchotuerto", Arrendamiento de un horno de teja, del lugar de Sanchotuerto [Salamanca] hecho por Alonso Rodríguez de Monroy a favor de Juan González, vecino de Mogarraz, 1554, AHNOB, PARES.

"En el lugar de Sanchituerto...", 1753, CME, PARES

Cognados e topónimos relacionados

Respecto del compuesto antroponímico es útil comparar otros muy semejantes en la misma zona, como Sanchoviejo o Sanchotello, en la misma provincia de Salamanca; ya en Ávila, Sanchorreja. En lo que hace a la aparición derl adjetivo "tuerto" pero no en uso antroponímico, sino solo toponímico directo, es fácil mencionar muchos casos, pues es abundante. Es preciso, con todo, diferenciarlo (y no siempre ese sencillo) de aquellos casos en los que, sin duda, hace alusión, en su significado primitivo de "torcido", "retorcido", a retuertas de agua, de montañas o cualquier otra referencia no antroponímica. Mencionemos, pues, algunos casos claros, a nuestro parecer, como Barranco del Tuerto (Camporrobles, Valencia), Barranco de la Tuerta (Lanjarón, Granada), Casa del Tuerto (Los Yébenes, Toledo), Casa del Tuerto Roig (Concentaina, Alicante), Cerro Gomituerto (Villavelayo, La Rioja), Cortijo de los Tuertos (Vélez-Rubio, Almería), etc.

E. Nieto Ballester:  "Sanchotuerto", 

Toponimia de las zonas central, sur e insular atlántica PID2020-114216RB-C66,proyecto de investigación financiado por el Ministerio de Ciencia, Innovación y Universidades, integrado en el Toponomasticon Hispaniae. 

[consultado en 23-06-2025].
Data: 23/06/2025
7518
no-portugues

Coordenades:-5.6610099149 40.724487304

As coordenadas no estado español proceden do IGE

×Cerrar

Visualización de capas

One fine body…

Close Save changes
Transcrición fonética
sant͡ʃo'twerto
Provincia
Salamanca
Poboación (INE)
Sen datos

Xentilicio e alcumes colectivos

Xentilicio(s)
Sen datos
Pseudoxentilicio(s)
Sen datos

Antropónimos orixinados polo topónimo

Apelido
Non xerou apelido
Nome
Non xerou nome persoal

Bibliografía específica

Non hai bibliografía

Sinaturas

Redacción: E. Nieto Ballester

"En el lugar de Sanchituerto...", 1753, CME, PARES.

"En el lugar de Sanchituerto...", 1753, CME, PARES.

Ministerio de ciencia
Xunta de Galicia
Instituto da Lingua Galega
UPNA
UAM
Universidad de Zaragoza

O proxecto I+D+I Toponomasticon Hispaniae está financiado polo MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. A presente aplicación contou cunha axuda para a consolidación e estruturación de unidades de investigación competitivas da Xunta de Galicia (ED431C 2021/20).

Menú del pie

  • Políticas de privacidade
  • Políticas de cookies
  • Contacto
-
-
-
-