Pasar al contenido principal
Volver a ToponHisp
  • Consulta del diccionario
  • Resultados del proyecto
  • Bibliografía
  • Fuentes
  • Acceso investigadores
esglcaeupt-ptastan

Este

Este

Tipología o caracterización geográfica

Río
Idioma del topónimo
Portugués

Resumen general

Talvez de uma língua indo-europeia pré-latina.

Aspectos geográficos, históricos, administrativos

Afluente do rio Ave (cf. CMP 1:25 000). Costa_Corografia (1706-1712, p. 283) escreve Deste.

Información específica de étimo para este topónimo

No seu DOELP (s. v. Aliste e Este), José Pedro Machado apresenta várias hipóteses, desde a germânica (de Joseph-Maria Piel)  à pré-latina. Questiona-se em especial quanto à possibilidade de o nome ter interferência árabe, dado que a forma alto-medieval é Aliste, o que leva a supor a prefixação do artigo daquela língua a uma forma pré-romana Iste ou Ister. AlmeidaDicTopnPort critica esta proposta, mas nada adianta quanto à origem de Aliste.

Tendo em conta que existe um rio Aliste na província de Zamora, e aceitando que Este procede da mesma forma, muito provavelmente por queda do -l- intervocálico, é de supor que o potamónimo seja enquadrável num estrato pré-latino.  BascuasHidron_2002 (p. 267) coloca-o (com o seu provável cognato Aliste, em Zamora) entre os representantes da toponímia formada pela raiz *el- fluir (cf. Un_Krahe, p. 35) e o sufixo -st, que ocorre também nos superlativos gregos e germânicos.

Tratar-se-á, portanto de um nome pré-latino, provavelmente indo-europeu, de caráter descritivo, talvez salientando de forma superlativa talvez a rapidez das suas águas.

Documentación histórica

Antigua e medieval

  • "iuxta fluuium Aleste" 899 (Lucas Álvarez 1997: 18);
  • "inter cadabo et aliste" 965 (PMH Dipl.: 57);
  • "in terminum de Aliste" 1109 (DMP I:22);
  • "in fluuium Aliste" 1117 (idem, p. 56);
  • "in fluuium de Aliste" 1129-1135 (idem, p. 126);
  • "prope ribulo aleste" 1012 (PMH Dipl.: 134);
  • "in ripa alest" 1058 (idem, p. 252);
  • "inter Ave et Alister" 1012 (PMH Dipl.: 133);
  • "inter Ave, et Alister" 1033 (idem, p. 171);
  • "inter Catauum et Alister" 1110? (DMP I: 28);
  • "discurrente ribulo Alister" 1132 (idem, p. 144);
  • "per ipsam focem de Alister" 1181(idem, p. 459);
  • "de illo rivolo de Heste" 1136 (DMP I: 174);
  • "De Sancto Mamete de Este" 1220 (PMH Inq.: 69, 246, 257)

Moderna

  • "Deste. Nasce acima de Braga huma legua pouoc mais, ou menos para a parte do Nascente" 1762 Castro_1762 p. 119

Paisaje toponímico próximo

São Mamede de Este (Braga), São Pedro de Este (Braga)

Carlos Rocha:  "Este", 

en Toponimia de Galicia e Portugal (PID2020-114216RB-C61), proyecto integrado en Toponomasticon Hispaniae, financiado por el MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. http://toponhisp.org 

[consultado en 30-10-2025].
Fecha: 08/10/2025
Transcripción fonética
[ˈɛʃtɨ]
Provincia
Braga
Población (INE)
Sin datos

Gentilicio y apodos colectivos

Gentilicio(s)
Sin datos
Seudogentilicio(s)
Sin datos

Antropónimos originados por el topónimo

Apellido
No ha generado apellido
Nombre
No ha generado nombre personal

Bibliografía específica

No hay bibliografía

Firmas

Redacción: Carlos Rocha

Rio Este em São Pedro de Este, Braga (versão em inglês da Wikipédia, https://en.wikipedia.org/wiki/Este_River_(Portugal)#/media/File:Rio_Este_em_S%C3%A3o_Pedro_de_Este_(1).JPG)

Rio Este em São Pedro de Este, Braga (versão em inglês da Wikipédia, https://en.wikipedia.org/wiki/Este_River_(Portugal)#/media/File:Rio_Este_em_S%C3%A3o_Pedro_de_Este_(1).JPG)

Ministerio de ciencia
Xunta de Galicia
Instituto da Lingua Galega
UPNA
UAM
Universidad de Zaragoza

El proyecto I+D+I Toponomasticon Hispaniae está financiado por el MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. La presente aplicación contó con una ayuda para la consolidación y estruturación de unidades de investigación competitivas de la Xunta de Galicia (ED431C 2021/20).

Menú del pie

  • Políticas de privacidad
  • Políticas de cookies
  • Contacto
-
-
-
-