Serra do Faro
Tipoloxía ou caracterización xeográfica
Étimu
Resume xeneral
De serra (lat. SERRAM), a preposición de e Faro (lat. PHARUM), o monte máis alto da dita serra.
Aspectos xeográficos, históricos, administrativos
A Serra do Faro é limítrofe entre as provincias de Lugo e Pontevedra. O monte Faro, a elevación maior con 1187 m, está declarado zona de especial conservación, e divide os concellos de Chantada (Lugo) e Rodeiro (Pontevedra); desde el divísase territorio das catro provincias de Galicia. Este monte Faro, que lle dá nome á serra, chamouse na Idade Media Navego, denominación tamén dun arciprestado ata finais do séc. XIX:
- "protenditur ad montem Navego" 572 RiscoESagrada40
- "subtus monte Navego, discurrente ribulo Arnego" 1152 FVianaDozón
- "Do mordemádego de Navego" 1473 LTPOseira
- "mitad de los frutos y rentas del arciprestazgo de Navego" 1541 AHUS
Co nome de Faro xa era coñecido polo menos desde Madoz (DicMadoz, vol. VIII, páx. 23).
Información específica d'étimu pa esti topónimu
Faro é a denominación que reciben non só os farois que se colocan preto da costa para alertar os mariñeiros e navegantes, senón tamén os lugares altos onde se prendía lume para facer sinais de aviso visibles a distancias longas.
Paisax toponímicu de la rodiada
O Farelo é un monte na mesma serra e recibiu o seu nome como réplica do monte Faro. O monte Farelo chamábase na Idade Media Summio.
Cognaos y topónimos rellacionaos
Hai en Galicia unha parroquia e oito localidades chamadas (O) Faro ou que conteñen a palabra (Montefaro, O Faro de Estaca de Bares) pero, polo concellos onde están localizadas, case todos na ribeira do mar (os coruñeses de Ares Mañón, Oleiros, Ortigueira, Ribeira, Valdoviño e o lugués de Viveiro), han ten como motivación os faros mariños e os microtopónimos Monte Faro de Domaio e Viveiro. Coma o topónimo desta entrada, lonxe do mar está o lugar chamado O Faro (Buxán, Rois, Co), do mesmo xeito que o microtopónimo O Faro de Avión, nome dun monte (e serra) pontevedrés, entre os concellos de Avión, Carballeda de Avia e Melón.
É diminutivo deste topónimo o xa mencionado monte Farelo.
Hai un lugar denominado Faro en Peranzais (oficialmente Peranzanes, León), zona de fala galega; tamén Faro de Arriba y Faro de Abajo (Limanes, Oviedo), El Faro (Las Palmas, Gran Canaria), Roque del Faro (Santa Cruz de Tenerife, Tenerife) e Faro (Cullera, Valencia). O mesmo étimo pero resultados distintos ofrecen Haro e Alfaro, en la Rioja.
O nome da cidade, o concello e o distrito portugués de Faro ten outra orixe.
en Toponimia de Galicia e Portugal (PID2020-114216RB-C61), proyecto integrado en Toponomasticon Hispaniae, financiado por el MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. http://toponhisp.org