Skip to main content
Itzuli ToponHisp
  • Consulta del diccionario
  • Resultados del proyecto
  • Bibliografía
  • Fuentes
  • Ikertzaileentzako sarrera
esglcaeupt-ptastan

Odeleite

Odeleite

Tipologia edo geografia karakterizazioa

Río
Idioma del topónimo
Portugués

Etimoa

WAD
Árabe
Hidrotoponimia » Ur lasterrak
LEITE
Incierto
Hidrotoponimia » Ur lasterrak

Ámbito semántico

Hidrotoponimia » Ur lasterrak

Laburpen orokorra

Nome de rio formado por um composto provavelmente híbrido, associando o elemento árabe WAD a um segundo elemento de origem incerta.

Geografi, historia, administrazio alderdiak

Afluente da margem direita do rio Guadiana (cf. CMP 1:25 000, folhas 589 – Feiteira - Tavira, 590 – Alcarias, Alcoutim, 582 – Vaqueiros, Alcoutim, 583 – Odeleite, Castro Marim). Baptista_ChorogModernaPt (p. 152) refere que a nascente desta ribeira se encontra “a N. E. de Loulé; corre em direcção geral E. N. E. fazendo muitas e pronunciadas curvas; depois em curvas ainda maiores com as convexidades para o N. e em direcção geral a E., entrando no Guadiana, na F. de Odeleite, com 13l de curso”.

Leku izen honentzako informazio berezkoa

Hidrónimo formado pelo árabe WAD e um segundo elemento de origem desconhecida. No DOELP, relaciona-se Odeleite ao hidrónimo andaluz Guadalete (Cádis) e a uma ribeira em Marrocos, a nordeste de Fez, uadi al-laban, literalmente ‘rio de leite’, o que implica analisar Odeleite como resultado de anexação, construção equivalente a um genitivo, na qual ambos os elementos estão determinados, embora apenas o segundo nome apresente o artigo: Guadalajara < árabe andaluz wad al-ḥaǧāra, ‘o rio (leito) das pedras’ (Noll 2006: 42).

Acontece que os hidrónimos e topónimos arabizados do território português que incluem o elemento WAD não parecem apresentar artigo, sugerindo que o segundo elemento é nome próprio: Odemira (cf. Mira), Odesseixe (cf. ribeira de Seixe). Mas, mesmo supondo que o [l] de -leite representa de algum modo a líquida do artigo árabe, não é possível identificar a origem árabe de -leite, que a ter essa proveniência, teria um [l] resultante da simplificação de duas líquidas (a do artigo e a do substantivo determinado) nem apoiar a análise do mesmo elemento como sintagma formado pelo artigo e um hipotético *-eite. 

A relação com Guadalete e a sua etimologia não é despicienda. É de atentar na hipótese de Terés_Nómina (p. 346-359), que sugere que o segundo elemento do topónimo Guadalete provém do uso antroponímico de (al) layt ‘leão’ ou o nome do clã berbere dos banu allayt, donde wād allayt (Terés_1992, p. 25, n. 40), forma que permite explicar Guadalete, nome alternativo do rio Corbones (afluente da margem esquerda do Guadalquivir), e Guardalete, na província de Toledo.

Dokumentazio historikoa

Antzinatekoa eta Erdi Arokoa

Sem formas medievais nas fontes consultadas.

Garaikidea

  • "De Castro Marim três léguas para o norte está o lugar do Deleite" 1607 HRAlg p. 171

 

Hurbileko leku izenak

Nas margens do rio assim chamado, encontra-se a povoação do mesmo nome, Odeleite.

kognatuak eta erlazionatutako leku izenak

Talvez Guadalete, na província de Cádis.

Carlos Rocha:  "Odeleite", 

en Toponimia de Galicia e Portugal (PID2020-114216RB-C61), proyecto integrado en Toponomasticon Hispaniae, financiado por el MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. http://toponhisp.org 

[consultado en 23-11-2025].
Data: 23/11/2025
8215
portugues

Coordenadas: -7.469187 37.348608

Las coordenadas en el estado español proceden del IGE

×Cerrar

Visualización de capas

One fine body…

Close Save changes
Transcripción fonética
[ɔdɨˈlɐj.tɨ]
Probintzia
Faro
Bizilagunak
Daturik ez

Herritarren izena eta talde izengoitiak

Herritarren izena(k)

odeleitense

Sasigentilizioak
Daturik ez

Leku izenak sortutako jende izenak

Abizena
No ha generado apellido
Izena
Ez du jende izenik sortu

Bibliografia berezia

Bibliografiarik ez dago

Sinadurak

Erredakzioa: Carlos Rocha

Correia PM. 2003 "Ribeira de Odeleite, Odeleite, Portugal" Wikipédia (https://de.wikipedia.org/wiki/Odeleite#/media/Datei:Ribeira_de_Odeleite.JPG)

Correia PM. 2003 "Ribeira de Odeleite, Odeleite, Portugal" Wikipédia (https://de.wikipedia.org/wiki/Odeleite#/media/Datei:Ribeira_de_Odeleite.JPG)

Ministerio de ciencia
Xunta de Galicia
Instituto da Lingua Galega
UPNA
UAM
Universidad de Zaragoza

MCIN/AEI/10.23039/501100011033k finantzatu du Toponomasticon Hispaniae I+D+I proiektua. Aplikazio honek Galiziako Xuntak ikerketa guneen finkapenerako eta egituraketarako ematen dituen laguntzetako bat izan zuen.

Menú del pie

  • Pribatutasun politikak
  • Cookies politikak
  • Harremanetarako
-
-
-
-