Skip to main content
Itzuli ToponHisp
  • Consulta del diccionario
  • Resultados del proyecto
  • Bibliografía
  • Fuentes
  • Ikertzaileentzako sarrera
esglcaeupt-ptast

Lavandeira, A

Lavandeira, A

Tipologia edo geografia karakterizazioa

Lugar
Idioma del topónimo
Galego

Etimoa

LAVANDARIA
Prerromano
Hidrotoponimia

Laburpen orokorra

Aínda que se asocia co verbo lavar, de orixe latina, é posible que a súa orixe sexa unha raíz prelatina (que tamén deu lugar ao lat. lauo), correspondente ó indoeuropeo *lou-, lou̯ə- (IEW 1200). Na terminación poden distinguirse dous sufixos: -nd-, indoeuropeo, e -ARIA, latino.

Geografi, historia, administrazio alderdiak

Era inicialmente o nome dun río (o rego de Lavandeira) que atravesa a parroquia de Valboa (concello de Trabada), e pasou a designar un monte próximo (As Rigueiras de Lavandeira) e o núcleo de poboación, no mesmo concello (MarquésValea_2018).

Leku izen honentzako informazio berezkoa

Lavandeira é un topónimo bastante común na toponimia maior galega (40 lugares no NG) e habitualmente designa zonas anegadas polo desbordamento dun curso de auga. Pero o feito de que moitos destes topónimos estean a moita distancia de núcleos habitados fai rexeitar a relación con lavadoiros ou lavadouros (voz común para o lugar onde se lavaba). Parece máis probable que sexa de orixe prerromana. Foi posta en relación coa raíz prelatina nava (de onde Navia ou Navea), pero o feito de que apareza historicamente sempre con L- e que outros topónimos hoxe con N- apareceran tamén con L- (como Navallos), apuintan a unha raíz lou-, lou̯ə- 'lavar' (IEW), que está tamén na orixe do verbo latino lavare, de onde o galego lavar (Navaza_2014).

O sufixo -nd- foi interpretado como indoeuropeo (véxase Calanda) por Villar_2011. A terminación -eira é claramente latina, o sufixo -ARIA.

A motivación toponímica a partir do nome dun paxaro (da familia dos motacílidos DRAG) non parece clara para un topónimo, como tampouco a de "muller que ten como oficio lavar a roupa", tendo en conta a súa abundancia desde o séc. X.

Encontramos atestacións dos distintos Lavandeira galegos desde o séc. X, algúns con referencias hidronímicas expresas:

  • "Casal de Lavandeiras" 916 ESagrada
  • "senra de Lavandaria" 982 TSamos
  • "alia quam dicunt Lavandaria patent iacentia territorio Bubalo discurriles aquas rivulo Mineo" 1003 TCelanova
  • "rio de Lavandaria" 1011 TCelanova
  • " inter Lavandeyram et Fraxinum" 1183 TBSantiago
  • " illas leyras de Lauandaria et de Monasterio" 1185 TSobrado
  • "nostrum casale de Fornelis et casale de Lavandeyra et Terradigos de monte de Avelaeda et casale de Foramontanis" 1254 CDMelón
  • "su sino de Sam Pedro de Lavandeira" 1394 CDOseira
  • "ẽno chouso de Pedroso, que disen da Lavandeira, que he ẽna fiigresia de San Mamede de Moldes, a qual leira et viña vay de longo da hũa parte con a congostra publica que vay para o porto da Lavandeira, onde esta o moiño de Domingo Marquon" 1433 MNPontevedra

Dokumentazio historikoa

Garaikidea

  • Labandéira 1863-1871 (Nomenclátor oficial, citado por MarquésValea_2018)
  • "Labandeira: l. en la prov. de Lugo, ayunt. de Trabada y felig. de Santa Maria Magdalena de Balboa. Pobls: 11 vec., 56 alm." 1850 DicMadoz
  • Lavandeira (grafía desde el Nomenclátor de 1888, citado por MarquésValea_2018)

Hurbileko leku izenak

Na mesma parroquia hai un rego de Navia e O Navallo, afluente do río do Requeixo. Son tres hidrónimos de común orixe prelatina.

kognatuak eta erlazionatutako leku izenak

Hai outros 40 lugares (A) Lavandeira en Galicia, repartidos por todo o territorio.

Ana Boullón:  "Lavandeira, A", 

en Toponimia de Galicia e Portugal (PID2020-114216RB-C61), proyecto integrado en Toponomasticon Hispaniae, financiado por el MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. http://toponhisp.org 

[consultado en 14-05-2025].
Data: 02/10/2024
4229
no-portugues

Coordenadas: -7.1220403 43.46013213

Las coordenadas en el estado español proceden del IGE

×Cerrar

Visualización de capas

One fine body…

Close Save changes
Transcripción fonética
laβanˈdejɾa̝
Probintzia
Lugo
Bizilagunak
1 (2023)

Herritarren izena eta talde izengoitiak

Herritarren izena(k)
Daturik ez
Sasigentilizioak
Daturik ez

Leku izenak sortutako jende izenak

Abizena
No ha generado apellido
Izena
Ez du jende izenik sortu

Bibliografia berezia

Bibliografiarik ez dago

Sinadurak

Erredakzioa: Ana Boullón

Ministerio de ciencia
Xunta de Galicia
Instituto da Lingua Galega
UPNA
UAM
Universidad de Zaragoza

MCIN/AEI/10.23039/501100011033k finantzatu du Toponomasticon Hispaniae I+D+I proiektua. Aplikazio honek Galiziako Xuntak ikerketa guneen finkapenerako eta egituraketarako ematen dituen laguntzetako bat izan zuen.

Menú del pie

  • Pribatutasun politikak
  • Cookies politikak
  • Harremanetarako
-
-
-
-