Ir o contido principal
Volver a ToponHisp
  • Consulta do dicionario
  • Resultados do proxecto
  • Bibliografía
  • Fontes
  • Acceso investigadores
esglcaeupt-ptast

Vila Real

Vila Real

Tipoloxía ou caracterización xeográfica

Concelho
Idioma do topónimo
Portugués

Étimo

VĪLLA
Latino
Hábitat humano » Poboación
RĒGĀLE
Latino
Valoración » Calidade

Resumo xeral

Composto de vila (< VILLA) e real (< RĒGĀLE), vila real é nome dado a povoações fundadas por monarcas e diretamente dependentes deles.

Aspectos xeográficos, históricos, administrativos

A fundação de Vila Real filia-se na organização municipal da ‘terra de Panóias’. Panoias (talvez do latim PANNONIAS, DOELP) era a designação do conjunto de territórios entre o Marão e o Tua, e o Douro e Murça (“in terrio pannoniarum” 1091 PMH, Dipl p. 455), designação que caiu em desuso após a fundação de Vila Real. Em 1272 D. Afonso III atribuiu foral para a fundação de uma Vila Real de Panoias, mas só em 1289, por foral do rei D. Dinis, é fundada efetivamente a vila que se tornará a cidade atual, denominada Vila Real, e que receberá novo foral, de D. Manuel, em 1512.

Documentación histórica

Antiga e medieval

  • “in uilla rial subtus alpes mons” 1035 PMH, Dipl. p.176
  • “hereditate mea propria quam habui in uilla rial subtus monte custodias” 1040 PMH, Dipl. p.188
  • “Et sunt ipsas uillas […] uilla rial” 1079 PMH, Dipl. p.304
  • “Dante em Villa real” 1395 Desc.I, S p.77

Moderna

  • “das Villas da terra de Villa Real” 1706-1712 Costa_Corografia p.532
  • “comarca de Villa Real […]. A mais formosa, e considerável povoação da Provincia de Tras dos Montes. Fundou-a ElRey D. Diniz nas margẽs do rio Corgo” 1739 Freire_Corografia p.46

Cognados e topónimos relacionados

Topónimos com o elemento vila são frequentes na toponímia portuguesa:

(i) compostos, com qualificativo ou nome de possessor: Vilalva, Vila Corça, Vila Cova, Viladala, Vila do Bispo, Vila Dufe, Vila Flor, Vila Fria, Vila Garcia, Vila Lobos, Vila Longa, Vila Maior, Vila Marim, Vila Mende, Vila Mendo, Vila Monim, Vila Moura, Vila Reis, Vila Verde, Vila Viçosa;

(ii) derivados: Vilaça, Vilela, Vilarinho, Vilarejo, Vilarelho.

Também ocorrem topónimos derivados ou compostos com real: Reais, Monte Real; e com vila e real: Vila Real de Santo António.

Esperança Cardeira:  "Vila Real", 

en Toponimia de Galicia e Portugal (PID2020-114216RB-C61), proyecto integrado en Toponomasticon Hispaniae, financiado por el MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. http://toponhisp.org 

[consultado en 14-05-2025].
Data: 01/12/2023
1659
portugues

Coordenades:-7.73545 41.305485

As coordenadas no estado español proceden do IGE

×Cerrar

Visualización de capas

One fine body…

Close Save changes
Transcrición fonética
[vilɐ’rjaɫ]
Audio
Provincia
Vila Real
Poboación (INE)
51850 (2021)

Xentilicio e alcumes colectivos

Xentilicio(s)

Vila-realense

Pseudoxentilicio(s)
Sen datos

Antropónimos orixinados polo topónimo

Apelido
Vila Real
Nome
Non xerou nome persoal

Bibliografía específica

Non hai bibliografía

Sinaturas

Redacción: Esperança Cardeira

Ministerio de ciencia
Xunta de Galicia
Instituto da Lingua Galega
UPNA
UAM
Universidad de Zaragoza

O proxecto I+D+I Toponomasticon Hispaniae está financiado polo MCIN/AEI/10.13039/501100011033/. A presente aplicación contou cunha axuda para a consolidación e estruturación de unidades de investigación competitivas da Xunta de Galicia (ED431C 2021/20).

Menú del pie

  • Políticas de privacidade
  • Políticas de cookies
  • Contacto
-
-
-
-